Aegean Airlines : Το καλομαθημένο παιδί των αιθέρων

του Στέλιου Ορφανάκη* και του Νικήτα Παπαντωνίου**

Σύμφωνα με προ ημερών δημοσίευμα του διεθνούς πρακτορείου ειδήσεων Bloomberg, οι κυβερνήσεις παγκοσμίως έχουν δώσει περισσότερα από 85 δις δολάρια για τη διάσωση των αεροπορικών εταιρειών. Η διάσωση των αεροπορικών εταιριών έγινε αναγκαία μετά την πανδημία του covid-19, που εξαφάνισε τη ζήτηση για αεροπορικά ταξίδια, ενώ οι εκτιμήσεις ανάκαμψης της συγκεκριμένης αγοράς συγκλίνουν στο ότι αυτή θα είναι αργή. Συγκεκριμένα, οι εκτιμήσεις λένε ότι η παγκόσμια εναέρια κυκλοφορία μπορεί να φτάσει μόνο στο 50% έως 60% των συνηθισμένων επιπέδων μέχρι το τέλος του έτους. Το σίγουρο είναι ότι όλες οι αεροπορικές εταιρείες θα αντιμετωπίσουν μία καινούργια πραγματικότητα και γι’ αυτό αποτελούν μία ξεχωριστή περίπτωση.

Ταυτόχρονα υπάρχουν και περισσότερο απαισιόδοξες εκτιμήσεις για το μέλλον των αεροπορικών εταιρειών, όπως αυτές του δισεκατομμυριούχου Warren Buffett, ο οποίος ήταν ο πιο σημαντικός επενδυτής της αεροπορικής βιομηχανίας μεταφορών. Η εταιρεία Berkshire Hathaway Inc., που διοικεί, αποχώρησε από τη συμμετοχή της στη Delta και στις τρεις άλλες μεγάλες αεροπορικές εταιρείες των Η.Π.Α, πουλώντας όλες τις μετοχές που κατείχε. Ο σοφός παππούς του επιχειρηματικού κόσμου χαρακτηριστικά δήλωσε «Το καινούργιο περιβάλλον που έρχεται στις αεροπορικές εταιρείες είναι κάτι που δεν ξέρω να αντιμετωπίσω και για αυτό αποχώρησα».

Περνώντας στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, βλέπουμε ότι το γερμανικό κράτος πήρε την απόφαση να ενισχύσει με πιστώσεις και εγγυήσεις ύψους περίπου 9 δις. ευρώ την εταιρεία Lufthansa, με αντάλλαγμα τη συμμετοχή του γερμανικού δημοσίου στην εταιρική μορφή με ποσοστό που κατ’ ελάχιστο θα είναι το 20%, συν θέσεις στο ΔΣ της εταιρείας, καθώς και σφικτή εποπτεία δαπανών. Τελευταίες πληροφορίες αναφέρουν ότι η Lufthansa επιπλέον καλείται να παραχωρήσει στον ανταγωνισμό 24 δικαιώματα απογείωσης και προσγείωσης που  έχει στα αεροδρόμια της Φρανκφούρτης και του Μονάχου ενώ ταυτόχρονα επεξεργάζεται και την περίπτωση του default θεωρώντας ότι θα της δώσει περισσότερη ευελιξία στην διαχείριση των προβληματικών θυγατρικών και στο πλεονάζων προσωπικό σεβόμενη τους κανόνες του υγιούς καπιταλισμού.

Είναι ξεκάθαρο ότι αυτή η συμφωνία θα συμπαρασύρει και τις εξελίξεις στην Austrian Airlines AG, για συντομία Austrian, η οποία είναι η αεροπορική εταιρεία – σημαία για την Αυστρία και ανήκει στον όμιλο της Lufthansa.

  • Στην Ιταλία η κυβέρνηση ετοιμάζεται να χρηματοδοτήσει την πολύπαθη Alitalia, αφού ο βασικός μέτοχος με 49% αεροπορική εταιρεία Etihad δεν είναι σε θέση και μάλλον δεν θέλει να προσθέσει έστω ένα ευρώ στο στοίχημα που είχε βάλει στην Alitalia. Η κρατική χρηματοδότηση της Alitalia φαίνεται ότι θα ξεπεράσει τα 600 εκ. ευρώ και θα οδηγήσει  είτε σε πλήρη κρατικοποίηση είτε σε μεταβίβαση στο κράτος ενός πολύ μεγάλου  μεριδίου του μετοχικού της κεφαλαίου. Τα ίδια γίνονται στη Γαλλία και στην Ολλανδία για τη στήριξη της Air France – KLM, όπου η βοήθεια θα φθάσει σε πρώτη φάση τα 10 δις ευρώ.

Ερχόμενοι και στην Ελλάδα, η κυβέρνηση αποφάσισε να ενισχύσει οριζόντια τον κλάδο των αερομεταφορών με 115 εκατομμύρια ευρώ για να καλυφθούν ζημιές από την πανδημία. Η στήριξη αφορά κυρίως την ελάφρυνση του μισθολογικού κόστους. Να σημειώσουμε ότι το προσωπικό της Aegean αντιπροσωπεύει περίπου το 22% του συνόλου των 11.000 εργαζομένων του κλάδου.

  • Επιπλέον τα μέτρα προβλέπουν την εφαρμογή ειδικού συντελεστή 15% για το φόρο μισθωτών υπηρεσιών των πιλότων αεροσκαφών, πληρωμάτων καμπίνας και τεχνικών αεροσκαφών, καθώς και την αποζημίωση-με επιπλέον αντιστάθμιση 20 ευρώ ανά προσφερόμενη θέση- των άγονων πτήσεων Απριλίου- Μαΐου. Φυσικά όταν μιλάμε για κλάδο αεροπορικών εταιρειών στην Ελλάδα εννοούμε την εξής μία εταιρεία, την Aegean και μια πολύ πολύ πολύ μικρότερη, την Sky Express.

Όπως ήταν αναμενόμενο, το ποσό φάνηκε πολύ μικρό για την Aegean, αν το συγκρίνουμε με τα δις ευρώ, που μοιράζονται στον υπόλοιπο πλανήτη. Αυτό που ξεχνά η Aegean να μας πει είναι ότι η κρατική βοήθεια στον υπόλοιπο πλανήτη δίνεται με όρους. Η αγαπημένη μας Aegean μάλλον ήθελε πολύ περισσότερα λεφτά, σε μετρητά και μάλιστα χωρίς να έχει καμία υποχρέωση! Το είχε ζητήσει προ ημερών αυτό ο Πρόεδρος της Aegean και είχε κλείσει το μάτι και ο Υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων κ. Γεωργιάδης με τη μνημειώδη δήλωση του στις 21/5, όπου είπε ακριβώς τα εξής: «Επεξεργαζόμαστε ένα σχέδιο για να μην βρεθεί σε θέση αδυναμίας. Το πρόβλημα δεν είναι αν θα μπει το Δημόσιο ως μέτοχος στην εταιρεία, αλλά να παρουσιάσουμε ένα ολοκληρωμένο σχέδιο.».

  • Η συμπεριφορά της εταιρείας για την κρατική βοήθεια θυμίζει λίγο την συμπεριφορά κακομαθημένου παιδιού που μόνο να δέχεται βοήθεια και ποτέ να δίνει και ως ένα σημείο της πέρασε αφού το κράτος δεν πήρε τίποτα όσον αφορά την μετοχική σύνθεση και τις θέσεις στο ΔΣ της εταιρείας και έτσι τα χρήματα των φορολογουμένων θα ελέγχονται μόνο από τον ορκωτό λογιστή που υπογράφει τον ισολογισμό της εταιρείας…

Είναι αλήθεια ότι όταν ζητάς να πάρεις μερικές εκατοντάδες εκατομμύρια, για αρχή, χωρίς δεσμεύσεις, μόνο και μόνο επειδή λέγεσαι Aegean και είσαι μονοπώλιο στη χώρα και τελικά περιορίζεσαι σε μερικές δεκάδες εκατομμύρια ΧΩΡΙΣ δεσμεύσεις, μπορείς σε ένα παράλληλο σύμπαν να βγάζεις ανακοίνωση, που θα λες, αντί για ευχαριστώ ότι θα αντιμετωπίσεις με τις δικές σου δυνάμεις την κρίση και ότι κακώς τα 115 εκατομμύρια αφορούν όλο τον κλάδο.

  • Φυσικά, πόσο μόνη της θα πετάξει, όταν έχει ήδη ανακοινώσει ότι θα προσφύγει στο Ταμείο Εγγυοδοσίας Επιχειρήσεων COVID-19, όπως όλες οι ελληνικές επιχειρήσεις, για να υποβάλλει και να λάβει σε πρώτη φάση χαμηλότοκα δάνεια 150 εκ. ευρώ, ίσα με το 11% του τζίρου της, τα οποία κατά 80% έχουν την εγγύηση του κράτους, είναι άλλο θέμα. Τα δάνεια αυτά η εταιρεία έχει το δικαίωμα να τα φθάσει μέχρι το 25% του τζίρου της, που είχε το 2019.

Δάνεια, τα οποία φυσικά δεν θα μπορούσε να πάρει με αυτό το μικρό κόστος, αν έβγαινε στις αγορές χρήματος μόνη της και τα ζητούσε. Αν φυσικά τη δάνειζαν οι αγορές. Κι όμως, μας λέει ότι θα πετάει μόνη της…για την ακρίβεια, θα πετάει με την βοήθεια των Ελλήνων φορολογουμένων και με χρήματα που είναι αβέβαιο το πώς θα επιστραφούν… Τέτοια deals το μόνο που καταφέρνουν είναι να δυσφημούν την Ελληνική οικονομία.


* Ο κ. Στέλιος Ορφανάκης έχει εργαστεί μεταξύ άλλων θέσεων ως Επενδυτικός Σύμβουλος στην Ιδιωτική Τραπεζική (Alpha Private Bank – Όμιλος ALPHA BANK),
ενώ τώρα εργάζεται ως Καθηγητής (M.Sc) Φυσικών και Θετικών Επιστημών στη Δημόσια Εκπαίδευση. Είναι πτυχιούχος φυσικός με μεταπτυχιακές σπουδές, έχει εξειδικευθεί
στην Τραπεζική Διοίκηση και σε Παράγωγα Προϊόντα.
** Ο κ. Νικήτας Παπαντωνίου-Καρτάλης είναι πρώην CFO της Nobacco, αναλυτής της Eurobank, σύμβουλος στο ΕΒΕΑ και νυν καθηγητής-επιχειρηματίας στην εταιρεία Διακρότημα. Είναι πτυχιούχος φυσικός με μεταπτυχιακές σπουδές στα εφαρμοσμένα μαθηματικά, τα χρηματοοικονομικά-διοίκηση καθώς και στο marketingmanagement, ενώ μεταξύ άλλων έχει πιστοποίηση σε IFRS λογιστικά πρότυπα.

Σχόλια